Porzucanie pojazdów nieużywanych, zwanych wrakami to niestety ciągle trwający proceder. Stare lub nieużywane auta powinny trafić do uprawnionych do ich rozbiórki i utylizacji stacji demontażu lub punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji. Często jednak pojazdy te porzucane są na miejskich ulicach czy osiedlowych parkingach.
Każdego roku szczecińska Straż Miejska podejmuje setki interwencji dotyczących właśnie nieużywanych aut na podstawie zgłoszeń od mieszkańców, rad osiedlowych i na podstawie działań własnych, kontrolnych, głównie strażników osiedlowych. Jeszcze pięć lat temu na polecenie SM właściciele usunęli 378 pojazdów, strażnicy natomiast wydali dyspozycję na 110 pojazdów, które zostały odholowane. W 2021 roku pojazdy bez tablic rejestracyjnych i których stan wskazuje na nieużywanie odholowane na podstawie art.50a wskazanej ustawy na podstawie dyspozycji wydanej przez strażników-269, pojazdy usunięte przez właścicieli na wniosek SM – 454. W ubiegłym roku liczba ta była bardzo podobna: odpowiednio pojazdy bez tablic rejestracyjnych i których stan wskazywał na nieużywanie odholowane na podstawie art. 50a ustawy o ruchu drogowym to 262.Pojazdy usunięte przez właścicieli na wniosek SM – 474.
Jak widać tych pojazdów pozbawionych „opieki” w momencie kiedy nie nadają się już do dalszej eksploatacji jest ciągle dużo za dużo !
27 marca strażnicy osiedlowi z Oddziału Prawobrzeże podejmowali czynności kontrolne na podległych im rejonach. Przeprowadzali m.in. kontrolę wykonania wydanego wcześniej polecenia usunięcia kilku wraków przez ich właścicieli. Nie wszystkie wraki zostały zabrane, uwagę strażników przykuł jeden pojazd, na ulicy Łubinowej, którego wcześniej nie było i którego „historii” nie znali. Po sprawdzeniu w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców ( CEPIK) okazało się ,że pojazd ów został zgłoszony jako skradziony ! Po wykonaniu niezbędnej dokumentacji przekazano informację o odnalezionym pojeździe na Policję, w celu poprowadzenia przez nią dalszych czynności.
Dla przypomnienia : regulacje prawne dotyczące pojazdów nieużywanych
W kwestii usuwania tzw. wraków zastosowanie ma ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie art. 50a, pojazd pozostawiony bez tablic rejestracyjnych lub pojazd, którego stan wskazuje na to, że nie jest używany, może zostać usunięty z drogi przez straż gminną lub policję na koszt właściciela lub posiadacza. Niestety zarówno fakultatywność tego przepisu jak i rozbieżność w stosowaniu pojęć – kiedy pojazd można traktować jako nieużywany, a kiedy jako wycofany z eksploatacji i od jakiego momentu będzie on odpadem, powoduje wydłużanie się czasu przy ostatecznym podejmowaniu decyzji o jego usunięciu przez funkcjonariuszy publicznych.
W przypadku, gdy nie mają zastosowania przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym, właściciele prywatnych terenów mogą na podstawie przepisów kodeksu cywilnego podjąć kroki, które przywrócą możliwość korzystania z terenu, mowa jest o roszczeniu windykacyjnym i negatoryjnym z art. 222 k.c.
Wszystkie zgłoszenia dotyczące nieużytkowanego pojazdu są weryfikowane przez strażników miejskich, a wszelkie działania zmierzające do usunięcia pojazdu w stosunku do którego przepis prawa ma zastosowanie, poprzedza szereg czynności. Podejmowane działania mają na celu ustalenie właściciela pojazdu i poinformowanie go o konieczności usunięcia przedmiotowego pojazdu we własnym zakresie lub w uzasadnionych przypadkach doprowadzenia go do stanu używalności. Na wykonanie zaleceń strażników właściciel dostaje 3 dni, a w szczególnych przypadkach do dwóch tygodni, pod rygorem usunięcia pojazdu na parking strzeżony.
Należy również zauważyć, że nie zawsze jest możliwość ustalenia właściciela lub dotarcia do niego. W takich przypadkach Straż Miejska wydaje dyspozycję usunięcia pojazdu po zgłoszeniu takiej potrzeby przez zarządcę drogi, po ustaleniu czy istnieją ku temu podstawy. Następnie zgromadzoną w sprawie dokumentację, zgodnie z określoną w przepisach procedurą, przekazują do Wydziału Gospodarki Komunalnej, w którym ponownie podejmuje się czynności związane z ustaleniem właściciela i poinformowaniem go o usunięciu pojazdu oraz o skutkach jego nieodebrania. Zgodnie z art. 50a ust. 2, cytowanej powyżej ustawy, pojazd usunięty i nieodebrany na wezwanie Gminy przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia, uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się. W stosunku do właściciela takiego pojazdu, w przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu, a tym samym nie opłacenia kosztów jego usunięcia i przechowywania, wszczęta zostaje egzekucja tych kosztów.
W ślad za czynnościami ustalenia właściciela i pouczenia go o konieczności podjęcia działań zmierzających do doprowadzenia pojazdu do stanu używalności lub do jego fizycznej utylizacji, prowadzona jest przez szczeciński magistrat i strażników miejskich akcja informacyjna. Działania te mają na celu podniesienie świadomości mieszkańców Szczecina odnośnie możliwości pozbycia się pojazdu nieużywanego bez ponoszenia dodatkowych kosztów.