Zakłady Aktywności Zawodowej planują przyszły rok. Na prowadzenie działalności otrzymają środki m.in. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będących w dyspozycji marszałka. To obecnie ponad 22,5 mln zł, ale kwoty te mogą wzrosnąć. W środę, 29 listopada 2023 r. z przedstawicielami ZAZ-ów spotkała się Członkini Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego Anna Bańkowska, wicemarszałek Tomasz Sobieraj oraz dyrektor ROPS Urzędu Marszałkowskiego Dorota Rybarska-Jarosz.
Ważne punkty na mapie Pomorza Zachodniego
W województwie zachodniopomorskim działa dziesięć Zakładów Aktywności Zawodowej, dając zatrudnienie osobom z niepełnosprawnością. To też szansa na rehabilitację społeczną i zawodową, kontakt ze specjalistami. W przyszłym roku stan zatrudnienia w placówkach wyniesie 726 osób. Każdy z zakładów specjalizuje się w innej dziedzinie. To gastronomia i pielęgnacja terenów zielonych, ale też profesjonalne usługi pralnicze, renowacja mebli, prowadzenie ekologicznego gospodarstwa rolnego czy myjnia samochodowej.
Na roczne budżety ZAZ-ów składają się różne źródła finansowania. To środki wypracowane przez placówki w ramach prowadzonej działalności, środki własne organizatorów ZAZ-ów, środki z Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji za zatrudnianie pracowników z niepełnosprawnością (PFRON), środki z budżetu województwa oraz środki PFRON będące w dyspozycji marszałka. Z tej ostatniej puli do zachodniopomorskich jednostek trafi 22 506 000 zł. Obecnie zawierane są aneksy do umów o dofinansowanie kosztów działania zakładów aktywności zawodowej w 2024 r. Podpisuje je z organizatorami placówek Członkini Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego Anna Bańkowska. W spotkaniu w Szczecinie towarzyszył jej wicemarszałek Tomasz Sobieraj.
– Dla władz samorządu województwa Państwa działalność ma ogromne znaczenie. Dzięki Waszemu zaangażowaniu zatrudnienie w regionie znalazło już ponad 700 osób z niepełnosprawnościami. Prowadzicie różnorodny profil funkcjonowania, dlatego jesteście bardziej firmami, przedsiębiorstwami niż zakładami. ZAZ-y to forma doskonałej rehabilitacji, kontaktu z drugim człowiekiem, a przede wszystkim możliwość spełnienia swojej roli w życiu. W ten kawał dobrej roboty wkładacie całe swoje serca – mówiła członkini Zarządu Województwa Anna Bańkowska.
– Każdy z ZAZ-ów w regionie to powód do dumy. Im lepiej funkcjonujecie wy, tym lżej jest osobom z niepełnosprawnościami. Wierzę, że niebawem liczba Zakładów Aktywności Zawodowej na Pomorzu Zachodnim powiększy się i powstanie kolejna tego typu placówka. Myślę tu o swoim rodzinnym mieście, czyli o Koszalinie – powiedział wicemarszałek województwa Tomasz Sobieraj.
Oficjalne podpisanie umów odbyło się w środę, 29 listopada 2023 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele organizatorów Zakładów Aktywności Zawodowej ze Stargardu, Goleniowa, Dobrej, Kamienia Pomorskiego i Gryfina. Obecny był też zespół Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego kierowany przez dyrektor Dorotę Rybarską-Jarosz.
– Nie ma nic cenniejszego niż kapitał relacji. To my jako urząd jesteśmy dla Zakładów Aktywności Zawodowej. Ale ta zasada działa w obie strony, bo zawsze możemy również liczyć na pomoc ze strony placówek. Potrafimy dostrzegać wspólny cel – przekonywała dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Dorota Rybarska-Jarosz.
Praca i rehabilitacja
Obecnie koszty rocznego pobytu jednego zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego w ZAZ wynoszą 31 tys. zł, ale planowana jest zmiana wartości tego wskaźnika do 37 tys. zł. Wynika to z projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym.
Zakład Aktywności Zawodowej „Centralna Kuchnia” w Stargardzie na prowadzenie działalności otrzyma z puli środków PFRON będących w dyspozycji marszałka kwotę 2 511 000 zł.
ZAZ „Centralna Kuchnia” to pierwszy ZAZ w Polsce. Placówka działa od 2000 r. i specjalizuje się w organizowaniu cateringu podczas imprez okolicznościowych, przyjęć weselnych, świątecznych, imprez, ale też przygotowuje obiady. Z tych usług korzystają szkoły, przedszkola, zakłady pracy oraz klienci indywidualni. Oprócz gastronomii ZAZ prowadzi zajmuje się pielęgnacją terenów zielonych. Przy placówce działa też palarnia kawy. W przyszłym roku przewidziano zatrudnienie dla 81 osób z niepełnosprawnością.
Na działalność ZAZ-u w Goleniowie zostanie przeznaczona kwota 4 340 000 zł. Oferta tego zakładu to odpowiedź na potrzeby przedsiębiorstw regionu, a przede wszystkim Goleniowskiego Parku Przemysłowego. Obiekt powstał też z myślą o absolwentach Goleniowskiej Szkoły Specjalnej. W przyszłym roku w placówce pracować będzie 140 osób z niepełnosprawnością.
Placówka prowadzi pracownię gastronomiczną, myjnię samochodową, pralnię wodną, dział montaż i demontaż, dział poligrafii oraz oferuje usługi ogrodnicze i utrzymania czystości. Organizatorem placówki jest Gmina Goleniów.
– Samorząd województwa rozumie, co jest najważniejsze w ekonomii społecznej. Docenia podmioty, które sięgają po tę niezagospodarowaną część rynku pracy – przyznał dyrektor ZAZ w Goleniowie Karol Lament.
Międzygminny Zakład Aktywności Zawodowej w Dobrej prowadzi działalność w takich obszarach jak: gastronomia, stolarnia, pralnia, ogrodnictwo, montaż-demontaż, niszczenie dokumentów, utrzymanie czystości. W przyszłym roku oferować będzie 175 miejsc dla osób z niepełnosprawnością.
Zakład otrzyma na działalność 5 425 000 zł dofinansowania ze środków PRON. Umowę podpisali przedstawiciele Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Szczecinie: Katarzyna Michno (Przewodnicząca Zarządu Koła), Henryk Molenda (Wiceprzewodniczący Zarządu Koła) oraz Ewa Studzińska (Główny Księgowy Koła).
– Dobra współpraca zawsze popłaca. W takiej ludzkiej, serdecznej i życzliwej atmosferze rozwiązujemy nasze społeczne problemy, za co serdecznie dziękuję Urzędowi Marszałkowskiemu – dodała Katarzyna Michno z Międzygminnego Zakład Aktywności Zawodowej w Dobrej.
Z kolei w ZAZ w Kamieniu Pomorskim, oferujący usługi gastronomiczne otrzyma środki na zapewnienie 61 miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnością. To kwota 1 891 000 zł dofinansowania z PFRON. Umowę podpisali przedstawiciele Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Kamieniu Pom.
Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej w Gryfinie otrzyma z puli PFRON będącej w dyspozycji marszałka 1 302 000 zł dofinansowania.
PZAZ w Gryfinie w przyszłym roku obejmuje opieką 42 pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności, oferując zatrudnienie w takich działach jak: dział krawiecki, dział konfekcjonowania i pakowania. Placówka prowadzi także usługi sprzątania i obsługi terenów zielonych, a także zajmuje się produkcją ekologicznych podpałek.
W budynku PZAZ prowadzona jest także strzelnica sportowa na 10, 25 i 50 metrów.
Z pozostałymi placówkami z regionu umowy zostały podpisane w siedzibach organizatorów. W czwartek, 23 listopada 2023 r. Członkini Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego spotkała się z przedstawicielami ZAZ-u w Kołobrzegu i ZAZ-u „Feniks” w Karlinie.
Kołobrzeski zakład, prowadzony przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Kołobrzegu, otrzyma z puli PFRON 1 488 000 zł. Mocną stroną placówki jest dział gastronomiczny, który specjalizuje się w przygotowywaniu smacznych, domowych obiadów. Placówka posiada pięć sal, w tym trzy klimatyzowane, przystosowane do organizacji wesel, komunii i szkoleń. Dwa lata temu kuchnia przeszła gruntowny remont. ZAZ oferuje też usługi krawiectwie, pielęgnacji terenów zielonych, poligrafii i sitodruku. W przyszłym roku zakład oferować będzie 48 miejsc pracy dla OzN.
Kolejne spotkanie odbyło się w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Karlinie, gdzie podpisano umowę na przekazanie 961 tys. zł. To „najmłodsza” zachodniopomorska placówka, oficjalnie otwarta rok temu, ale przygotowania do jej uruchomienia trwały kilka lat. Aby placówka mogła powstać najpierw Spółdzielnia Socjalna „Feniks” z Białogardu pozyskała od gminy lokal po byłym domu kultury, a następnie sięgnęła po środki unijne na modernizację i adaptację obiektu. Placówka w Karlinie oferuje przede usługi pralnicze oraz usługi maglowania. Obecnie w ZAZ-ie zatrudnionych jest 28 osób z niepełnosprawnością. Od nowego roku zatrudnienie w tym Zakładzie znajdą dodatkowe 3 osoby z niepełnosprawnością.
Z kolei ZAZ w Juchowie otrzyma 1 581 000 zł, ZAZ w Wałczu 1 984 000 zł, a ZAZ „Szansa” w Choszcznie 1 023 000 zł dofinansowania kosztów działania.
Na początku przyszłego roku ZAZ-om zostaną przekazane dofinansowania kosztów działania z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego na 2024 r. To kwota ponad 7,4 mln zł.
W środowym spotkaniu uczestniczyli równiez przedstawiciele fundacji „Zdążyć z Miłością” z Koszalina, która przygotowuje się do uruchomienia w drugim co wielkości mieście w regionie Zakładu Aktywności Zawodowej. Jak poinformowała prezes Małgorzata Kaweńska-Ślęzak prace stopniowo postępują. Podkreśliła, że liczy na dobre partnerstwo oraz wskazówki ze strony działających już 10 takich placówek na Pomorzu Zachodnim. Otrzymała jednocześnie zapewnienie, że Zakłady są otwarte na współpracę i zapraszają do siebie, by w praktyce zobaczyć jak wygląda ich codzienna działalność.
Tekst i Zdjęcie: URZĄD MARSZAŁKOWSKI Województwa Zachodniopomorskiego