Straż Graniczna ma nowy patrolowiec. Będzie strzegł granic Unii Europejskiej

Kadłub nowej wielozadaniowej pełnomorskiej jednostki patrolowej OPV (offshore patrol vessel) dla Morskiego Oddziału Straży Granicznej został zwodowany w Gdańsku. W ten sposób zakończono pierwszy etap budowy patrolowca, który otrzyma numer burtowy SG-301. Teraz jednostka trafi do Francji, skąd wróci do Polski już w pełni wyposażona.  

W wydarzeniu wziął udział Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich, Komendant Morskiego Oddziału Straży Granicznej kontradm. SG Andrzej Prokopski wraz z zastępcami, prezes stoczni Socarenam Philippe Gobert, przedstawiciele służb i przemysłu stoczniowego.- Wizja pełnomorskiej jednostki patrolowej dla Straży Granicznej staje się rzeczywistością – powiedział podczas wodowania Komendant MOSG. – Z chwilą podpisania umowy na jej dostawę, rozpoczęliśmy projekt na niespotykaną dotąd skalę w naszej formacji, jeśli chodzi o sferę morskiej działalności. Projekt, który od samego początku stanowił ogromne wyzwanie i wymagał dużego zaangażowania obu stron.

Kontradm. SG Andrzej Prokopski podziękował również wszystkim osobom zaangażowanym w proces powstawania jednostki.

– To ważne wydarzenie, wzruszający moment – zauważył Wojewoda Pomorski. – Próby zanurzeniowe mamy już za sobą, więc możemy być spokojni o efekt tej operacji.

Budowa patrolowca OPV rozpoczęła się rok temu. 25 czerwca 2021 roku przy nabrzeżu gdańskiej spółki Marine Stal położona została stępka pod budowę kadłuba. Wcześniej w gdyńskiej stoczni CRIST przeprowadzono cięcie blach do tego projektu. Dziś odbyło się wodowanie kadłuba z nadbudową i częściowym wyposażeniem. Proces ten polegał na zanurzeniu jednostki w doku pływającym, po czym nastąpiło jej wyholowanie. Za kilkanaście dni holowniki przetransportują SG-301 do francuskiej stoczni w Calais, gdzie nastąpi kolejny etap budowy – wyposażanie jednostki.

W postępowaniu przetargowym najkorzystniejszą ofertę na budowę patrolowca złożyła francuska stocznia Socarenam, ale to w polskiej stoczni i przy udziale polskich podwykonawców zbudowano kadłub z nadbudową i częściowym wyposażeniem. Oprócz biura projektowego Mauric z Marsylii, partnerami francuskiej stoczni w budowie patrolowca są firmy z Trójmiasta: Naviretech, Marine Stal, Shipcon, Nauta-Stal, Stazen.

Umowę na budowę jednostki pływającej 2 października 2020 roku podpisali kmdr por. SG Lesław Krysa – Zastępca Komendanta MOSG ds. Logistycznych i Philippe Gobert – prezes Socareanam. Wartość zamówienia na budowę i dostawę OPV wynosi blisko 111 mln zł, z czego do 90 % sfinansuje Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego UE, a pozostała kwota będzie pochodzić z budżetu państwa.
Przeznaczenie

Nowa jednostka OPV ma służyć w ochronie zewnętrznych morskich granic Unii Europejskiej, głównie na akwenach Morza Bałtyckiego i Śródziemnego. Patrolowiec przeznaczony jest do udziału w połączonych wielozadaniowych operacjach morskich koordynowanych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex), w tym do ujawniania prób przekroczenia morskich granic UE wbrew przepisom, przeciwdziałania nielegalnej migracji oraz transportowania przez morskie granice odpadów i szkodliwych substancji chemicznych, środków odurzających i substancji psychotropowych, materiałów niebezpiecznych, broni, amunicji i materiałów wybuchowych oraz towarów objętych podatkiem akcyzowym bez wymaganych zezwoleń. Jednostka będzie mogła uczestniczyć w akcjach ratowniczych, humanitarnych i innych zdarzeniach na morzu, a także usuwać zanieczyszczenia środowiska morskiego. Wśród jej zadań znajdzie się sprawowanie nadzoru nad obszarami morskimi i egzekwowanie przestrzegania przez statki przepisów obowiązujących na tych obszarach. Wyposażenie OPV pozwoli na współpracę ze statkami powietrznymi straży granicznych i przybrzeżnych UE.

Parametry jednostki

Długość całkowita nowego patrolowca wynosi około 70 metrów, zanurzenie kadłuba około 3 metrów, szerokość około 11 metrów. Na pokładzie przewidziano miejsce dla 35 osób, w tym 20 członków załogi stałej. Dodatkowo jednostka będzie miała możliwość ratowania rozbitków, dlatego też w części rufowej pokładu znajdzie się miejsce na tymczasowe umieszczenie 250 osób na czas do 24 godzin. W celu ochrony przed trudnymi warunkami atmosferycznymi na odkrytych pokładach będą montowane czasowo osłony. Na pokładzie dziobowym przewidziano umiejscowienie płaszczyzny do współpracy ze śmigłowcem (ewakuacja medyczna), która będzie wykorzystywana również jako platforma do operowania dronem.

Autonomiczność jednostki wyniesie minimum 12 dni z 35 osobami. Prędkość maksymalną określono na 19 węzłów, zasięg minimum na 2600 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 9 węzłów.
Na patrolowcu zostaną umieszczone dwa kontenery 20-stopowe z wyposażeniem odpowiednim do realizacji zadań ratowniczych i dwie armatki wodne o możliwości podania strumienia wody na odległość minimum 50 m w celu wsparcia akcji gaśniczych, w tym likwidacji pożarów na innych jednostkach i obiektach brzegowych. Znajdą się na nim również dwie łodzie motorowe typu RIB. Pierwsza to łódź kabinowa interwencyjno – abordażowa, druga, z pokładem otwartym, ma być przeznaczona do działań ratowniczo-interwencyjnych. Będą one zdolne do rozwinięcia maksymalnej prędkości odpowiednio minimum 35 i 30 węzłów z możliwością podjęcia i transportu na jednostkę minimum 10 rozbitków. Opuszczanie i podnoszenie łodzi będzie odbywało się przy użyciu dźwigów hydraulicznych umieszczonych na obu burtach.

Jednostka zostanie wyposażona w hydrauliczny dźwig pokładowy przeznaczony do załadunku kontenerów, zaopatrzenia i obsługi urządzeń likwidacji zanieczyszczeń ropopochodnych. Dla poprawy stateczności na patrolowcu będzie zainstalowany system tłumienia przechyłów z wykorzystaniem zbiornika stabilizującego.

Ekologiczny napęd

Patrolowiec zostanie wyposażony w spalinowo – elektryczny układ napędowy z systemem oczyszczania spalin. Napęd główny będą stanowiły silniki elektryczne napędzające pędniki śrubowe o stałym skoku osadzone na obrotowych kolumnach (azymutalne). W celu poprawienia własności manewrowych na dziobie zamontowany zostanie pędnik strumieniowy (ster strumieniowy). Na jednostce będzie zainstalowany system oczyszczania ścieków i wód zęzowych oraz system wytwarzania wody słodkiej z morskiej.

Patrolowiec jest budowany w systemie „zaprojektuj i zbuduj”.