Prawie 50 tysięcy badań Odry wykonał Główny Inspektorat Ochrony Środowiska od lipca 2022 roku. Po sytuacji związanej ze śnięciem ryb GIOŚ wdrożył stały monitoring interwencyjny oraz podjął szereg decyzji i procedur dotyczących postępowania w związku z wykryciem w rzece złotej algi. Powołano specjalny zespół w inspektoracie, ujednolicono wspólne działania wojewódzkich inspekcji wraz z innymi służbami oraz organami państwowymi. Monitoringiem objęto wszystkie najważniejsze rzeki i zbiorniki wodne w Polsce. Skontrolowano prawie 300 podmiotów posiadających zezwolenia wodno-prawne.
Po sytuacji związanej ze śnięciem ryb w Odrze w ubiegłym roku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska opracował i wprowadził nową metodykę badania wód powierzchniowych oraz zarekomendował procedurę postępowania w przypadku badania fitoplanktonu. Podstawowym działaniem jest obecnie pobieranie próbek i regularne prowadzenie badań Odry.
W ramach stałego monitoringu interwencyjnego na rzece Odrze CLB GIOŚ dwa razy w tygodniu (w poniedziałki i czwartki), w 20 punktach pomiarowo-kontrolnych na Odrze i jej dopływach i kanałach dokonuje poboru próbek pod kątem badań fizyko-chemicznych. Raz w tygodniu (w poniedziałki) w tych samych punktach pobierane są próbki do oceny stopnia rozwoju fitoplanktonu w tym pod kątem wykrycia obecności złotej algi (Prymnesium cf. parvum) i monitorowania jej liczebności.
Od sierpnia 2022 r. do 28 lutego 2023 r. CLB wykonało 47 159 oznaczeń dot. rzeki Odry. Wyniki te są przekazywane do Wód Polskich, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska oraz pięciu wojewódzkich inspekcji (WIOŚ), które informują Wojewódzkie Centra Zarządzania Kryzysowego, Regionalnych Dyrektorów Ochrony Środowiska, Regionalne Zarządy Gospodarowania Wodami PGW Wody Polskie.
Dodatkowo w ramach państwowego monitoringu środowiska (PMŚ) badania zaplanowane na 2023 roku zostały rozszerzone w 20 punktach pomiarowo-kontrolnych sieci PMŚ. Dołożonych zostało 9 zupełnie nowych stanowisk w ramach istniejących z zakresu badań 22 wskaźników fizykochemicznych. Rozszerzony został zaplanowany zakres w pozostałych stanowiskach (w 21 stanowiskach dopisano pojedyncze wskaźniki, w 9 dopisano wszystkie 22 wskaźniki fizyko-chemicznych).
Na podstawie badań parametrów fizykochemicznych Odry oraz badań biologicznych, prowadzonych w celu wykrycia obecności i określenia liczebności haptofitów z gatunku Prymnesium cf. parvum, w GIOŚ został opracowany dokument pn. Procedura monitorowania interwencyjnego prymnesium parvum „złotej algi”.
Badania wykonane w styczniu i lutym br. potwierdziły w dalszym ciągu obecność Prymnesium cf. parvum w Odrze. Zespół koordynujący działania w GIOŚ zarekomendował, aby w punktach, w których wystąpił jeden z trzech stopni zagrożenia zakwitu Prymnesium cf. parvum, zwiększyć częstotliwość badań na obecności złotej algi i monitorowania jej liczebności.
GIOŚ polecił do realizacji cykl kontrolny podmiotów odprowadzających ścieki przelewami burzowymi komunalnej kanalizacji ogólnospławnej do śródlądowych wód powierzchniowych, pod kątem oceny przestrzegania dopuszczalnej średniej rocznej liczby zrzutów z poszczególnych przelewów, określonej w pozwoleniach. Pozyskał od Wód Polskich wykaz podmiotów, które takie ścieki odprowadzają do wód powierzchniowych. Przekazał te wykazy do WIOŚ, polecił im umożliwienie przedstawicielom Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej uczestniczenia w prowadzonych w tym zakresie kontrolach.
W związku z sytuacją na Odrze Inspekcja Ochrony Środowiska w drugiej połowie 2022 r. w oparciu m.in. o pozwolenia wodnoprawne przeprowadziła kontrole podmiotów korzystających z usług wodnych w zakresie wprowadzania ścieków do wód. W sumie skontrolowano ponad 300 podmiotów.