Pomorski Uniwersytet Medyczny dzięki grantowi z Agencji Badań Medycznych tworzy Regionalne Centrum Medycyny Cyfrowej i rozwija badania epigenetyczne. Szczegóły projektu przedstawili w piątek naukowcy PUM i wojewoda zachodniopomorski Adam Rudawski.
„Chcemy pokazywać, co dzieje się w naszym województwie wyjątkowego, a dzieje się m.in. w nowych kierunkach nauk medycznych” – powiedział Rudawski.
Przypomniał, że naukowcy PUM „zdobyli grant w wysokości 30 mln zł” i budują w Szczecinie Regionalne Centrum Medycyny Cyfrowej (RCMC). Zwrócił uwagę na osiągnięcia i prestiż PUM. Zaznaczył, że inwestowanie w bio-tech jest impulsem rozwojowym dla regionu.
Grant z Agencji Badań Medycznych (w wysokości ponad 29 mln 980 tys. zł) na stworzenie RCMC szczecińska uczelnia otrzymała we wrześniu 2023 r. „Centrum Medycyny Cyfrowej ma osiągnąć pełne moce badawcze w ciągu pięciu lat” – poinformował prof. Andrzej Ossowski, dyrektor RCMC, kierownik Katedry Medycyny Sądowej PUM.
„Po stworzeniu zespołu bioinformatycznego i całej infrastruktury badawczej, która ma wykonywać analizy genetyczne, epigenetyczne, będziemy w stanie dostarczyć nowych narzędzi diagnostycznych, nowych narzędzi analitycznych, których teraz nie ma” – powiedział Ossowski.
Podkreślił, że RCMC zgromadzi w jednym miejscu ogromną ilości danych. Ich integracja i analiza pozwoli skuteczniej leczyć pacjentów.
Epigenetyka jest nauką zajmującą się dziedzicznymi mechanizmami ekspresji genów, które nie są zależne od zmian w sekwencji DNA. „Dlaczego bliźniacy jednojajowi żyjący w różnych miejscach chorują na różne choroby i mają różną długość życia? To jest najprostsze wyjaśnienie, czym zajmuje się ta nauka” – taki obrazowy przykład przywołał wojewoda.
Analizy epigenetyczne pozwolą dostrzec korelacje np. między przebytymi chorobami a miejscem pracy danej osoby; albo ustalić zależność między chorobami wirusowymi i nowotworami. Prof. Miłosz Parczewski, kierownik Katedry Chorób Zakaźnych PUM, konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, podczas piątkowej konferencji mówił, że reprezentuje “praktyczno-wirusologiczny” wymiar projektu RCMC.
“Zajmujemy się badaniem zmienności wirusowej, badaniem zmienności genetycznej i dynamiką filo, czyli patrzeniem, jak rozprzestrzenianie się wirusów wpływa na nasze życie, jak można temu zapobiec, co można z tego wywnioskować” – powiedział prof. Parczewski.
Zwrócił uwagę, że duża część danych klinicznych jest, jak to określił, “uwięziona” w dokumentacji papierowej. Powiedział, że cyfryzacja np. danych dotyczących Covid będzie bardzo pożyteczna. “I powiązanie tego z danymi molekularnymi, z danymi wirusologicznymi, z danymi genetycznymi pacjentów, celem przewidywania i analizy ryzyk” – wyjaśnił Parczewski.
Ossowski podkreślił, że system ma służyć nie tylko PUM. Będą mogły się do niego włączyć inne szpitale. Zauważył, że sieć informatyczna służąca medycynie jest od lat rozbudowywana, powstają nowe serwerownie. “W tej chwili największym problemem są moce obliczeniowe urządzeń i miejsce, w którym te dane są przechowywane” – przyznał Ossowski.
RCMC ma rozwiązać te problemy. Pracujące tam zespoły bioinformatyczne będą korzystać także ze sztucznej inteligencji, która pozwoli szybciej opracowywać zgromadzone dane.
Prof. Tomasz Wojdacz, który pięć lat temu przeniósł się z uniwersytetu w duńskim Aarhus na szczeciński PUM, ocenił, że epigenetyka “ma szansę zrewolucjonizować medycynę” i inne dziedziny nauki.
Wojdacz kieruje Samodzielną Pracownią Epigenetyki Klinicznej PUM i jest prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Epigenetyki Molekularnej i Klinicznej, które – jak powiedział – organizuje największą cykliczną konferencję zrzeszającą naukowców i konsolidującą tę dziedzinę. “Szczecin staje się międzynarodowym centrum epigenetyki” – stwierdził Wojdacz.
Ossowski powiedział, że uczelnie w regionie, nie tylko PUM, powinny postawić na nowe kierunki kształcenia związane z bioinformatyką, bo specjalistów w tej dziedzinie potrzeba coraz więcej.
RCMC PUM ma być jednym z 18 ośrodków w Polsce, które stworzą sieć służącą wymianie danych naukowych. Agencja Badań Medycznych przeznaczyła na to prawie 500 mln zł.
RCMC w Szczecinie ma działać w obiektach Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 2 na Pomorzanach.
Konferencja, podczas której szczecińscy naukowcy zaprezentowali zadania RCMC i korzyści z rozwijania medycyny cyfrowej i epigenetyki, została zorganizowana w piątek jako pierwsze wydarzenie cyklu „Otwarte Ogrody Wojewody”.(PAP)
tma/ bar/
Fot. Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki