W tym roku przypada 90 rocznica lotu przez Atlantyk Steponasa Dariusa i Stasysa Girėnasa. Z tej okazji 15 i 16 lipca odbędą się w Myśliborzu Dni Litewskie, upamiętniające tą szczególną okrągłą rocznicę bohaterskiego wyczynu litewskich lotników.
16 lipca 2023 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda oraz Prezydent Republiki Litewskiej Gitanas Nausėda wezmą udział w uroczystości w Pszczelniku upamiętniającej 90 rocznicę próbę przelotu litewskich lotników bez lądowania przez Atlantyk, z Nowego Jorku do ówczesnej stolicy niepodległej Litwy – Kowna.
Dla Twojego radia mówi Burmistrz Myśliborza Piotr Sobolewski:
W odległości 8 km od Myśliborza, w lesie przy miejscowości Pszczelnik, znajduje się Pomnik Lotników Litewskich, upamiętniający tragiczną śmierć Stepanasa Dariusa i Stasysa Girenasa, którzy 15 lipca 1933 roku podjęli próbę przelotu bez lądowania przez Atlantyk, z Nowego Jorku do ówczesnej stolicy niepodległej Litwy – Kowna.
Po 37 godzinach lotu, 17 lipca nad ranem ich samolot “Lithuanica” rozbił się w lesie obok miejscowości Pszczelnik. Prawdopodobną przyczyną katastrofy mogła być burza, błąd pilota lub wada techniczna samolotu. Obaj piloci nie przeżyli katastrofy. Pomnik usytuowany jest pośrodku terenu w kształcie koła, który władze litewskie wykupiły od władz niemieckich na okres 99 lat. Obecnie Rada Miejska Myśliborza przekazała to miejsce Litwie na wieczyste użytkowanie.
Odsłonięcie pomnika nastąpiło 17 lipca 1936 r. Pierwsze uroczystości w Polsce odbyły się w 1958 r. Pierwsza tablica w językach polskim i litewskim umieszczona została w 1966 r., a restauracji pomnika dokonano w 1983 r. Nowy granitowy obelisk z informacją o katastrofie w 4 językach i nowe tablice na pomniku wykonano w 1995 r.
Corocznie w połowie lipca odbywają się w tym miejscu bardzo uroczyste spotkania przedstawicieli władz państwowych Polski i Litwy oraz samorządowych – Myśliborza i Kowna.
W 1989 r. sprowadzono z Litwy typową żmudzką chatę drewnianą, w której utworzono muzeum poświęcone historii tragicznego lotu „Lituaniki”. Znajduje się ono niedaleko pomnika.
źródło i foto – UM w Myśliborzu