Władze Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego otrzymały absolutorium z wykonania budżetu za 2021 rok. Decyzja podjęta została w czwartek, 26 maja 2022 roku podczas XXXIV sesji zachodniopomorskiego sejmiku. Za było 19 radnych województwa, a przeciw 11. Udzielenie absolutorium poprzedziła dyskusja i przyjęcie przez zachodniopomorski sejmik raportu o stanie regionu.
Raport o stanie województwa
Raport o stanie województwa zachodniopomorskiego za rok 2021 jest czwartym raportem opracowanym na podstawie przepisów Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Dokument podsumowuje działalność zarządu województwa w roku poprzednim, w szczególności realizację polityk, programów i strategii czy uchwał sejmiku województwa. Pokazuje sprofilowane obszary aktywności samorządu regionalnego, istotne z punktu widzenia społeczności Pomorza Zachodniego (szczegóły w prezentacji poniżej).
– Działania Zarządu Województwa, w kontekście raportu, pokazujemy w pewnych obszarach, w podziale na 10 przyjętych polityk. Dużym motorem napędu i rozwoju regionu jest nie tylko sam budżet województwa, ale w dużej części są to Fundusze Europejskie, które inwestujemy na Pomorzu Zachodnim. Są też to inne fundusze, które „przechodzą” przez nasz budżet. To m.in. fundusze centralne w postaci dotacji rządowych czy celowe – mówił marszałek województwa Olgierd Geblewicz.
Podejmowane działania, zgodnie z przyjętą strategią rozwoju województwa, realizowane były w ramach poszczególnych obszarów, 10 polityk: kapitału oraz spójności społecznej, gospodarczej, rynku pracy, edukacyjnej, ekologicznej, turystycznej, kulturalnej, ochrony zdrowia, transportowej i samorządowej. W każdej wymienionej sferze realizowany był szeroki wachlarz aktywności i projektów, a znaczna część przedsięwzięć dofinansowana była z Funduszy Europejskich, w tym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020.
W obszarze polityki kapitału oraz spójności społecznej realizowane były m.in. dotacje dla NGO, programy Region Wyrównanych Szans i Region dla Rodziny, projekty (w tym: Region Dobrego Wsparcia, Akademia Przyszłości, Regionalna Akademia Dzieci i Młodzieży, Kooperacja – efektywna i skuteczna, Azymut – Samodzielność, Regionalne Pogotowie Kryzysowe), zadania w zakresie rozwoju aktywności społecznej i wspierania inicjatyw obywatelskich czy dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej. Wciąż jednak sporym wyzwaniem jest spadek liczby ludności czy ujemny przyrost naturalny. Dlatego też wiele rekomendacji, sformułowanych w 2021 r., pozostaje aktualnych na rok bieżący i zapewne także na kolejne lata.
Bardziej pozytywne informacje płyną z rynku pracy, choć nie oznacza to braku wyzwań i w tym obszarze (m.in. deficyt pracowników). Analiza wskaźników pokazuje jednak, że nie mieliśmy do czynienia – wbrew obawom części ekspertów – z pogorszeniem sytuacji na regionalnym rynku pracy.
– Działania w ramach polityki rynku pracy są związane z polityką społeczną i gospodarczą. Mają sprzyjać rozwojowi aktywności zawodowej czy przeciwdziałać marginalizacji społecznej – mówił podczas sesji marszałek Olgierd Geblewicz.
W raporcie czytamy, że: „W IV kwartale, w porównaniu z I kwartałem 2021 r., został odnotowany wzrost wartości współczynnika aktywności zawodowej (wzrost o 3,2 p. proc.) oraz wskaźnika zatrudnienia (2,7 p. proc.). W 2021 r. odnotowano także wyraźny spadek stopy bezrobocia rejestrowanego. Od stycznia do grudnia liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim zmniejszyła się o ponad 11 tysięcy osób, co znalazło odzwierciedlenie w wysokości stopy bezrobocia rejestrowanego na koniec 2021 r. na poziomie 7,1% (w styczniu wynosiła 8,8%)”.
Natomiast w obszarze polityki ochrony zdrowia sporym wyzwaniem było m.in. dostosowanie opieki zdrowotnej do uwarunkowań epidemiologicznych. Wydatki na realizację zadań w 2021 r. wyniosły 32,5 mln zł. To środki m.in. na budowę Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego, staże medyczne, działania w zakresie promocji zdrowia, profilaktykę zagrożeń zdrowotnych czy wsparcie zadań inwestycyjnych wojewódzkich jednostek ochrony zdrowia. Ponadto w obszarze zdrowia w 2021 r. w ramach RPO WZ podpisano 40 umów o dofinansowanie, w których łączna kwota dofinansowania środkami UE wyniosła 111,4 mln zł.
W roku 2021 kwota 112,3 mln zł została przeznaczona na realizację polityki kulturalnej województwa zachodniopomorskiego. W tym m.in. na: dofinansowanie działalności Bałtyckiego Teatru Dramatycznego, Teatru Lalek „Pleciuga”, Filharmonii Koszalińskiej, stypendia i nagrody marszałka, rozbudowę i modernizację Teatru Polskiego, budowę Morskiego Centrum Nauki, modernizację i rozbudowę historycznego folwarku Ogrody Przelewice czy ochronę zabytków. Dotacje podmiotowe dla instytucji kultury wyniosły 63 mln zł z budżetu województwa.
W raporcie znajduje się także podsumowanie dotyczące prac prowadzonych na drogach wojewódzkich. I tak korzystając ze środków UE oraz własnych województwa, przebudowanych zostało 45,76 km odcinków dróg, kontynuowanych jest 35,69 km, realizacja kolejnych odcinków tj. przeszło 188 km dla których przygotowana jest dokumentacja projektowa będzie realizowana od 2022 r. w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego na lata 2021-2027, z czego 53,82 km rozpocznie się w 2022 r. Jednocześnie do 2025 r. ze środków własnych województwa zaplanowano przebudowę odcinków dróg uzupełniających inwestycje wykonywane w ramach RPO WZ 2014-2020 o długości ok. 40 km/rocznie.
Z niezmienionymi założeniami realizowana jest Koncepcja sieci tras rowerowych. To już flagowy produkt turystyczny regionu.
– Spotykamy się z pozytywnym odbiorem mieszkańców, ale ten produkt wpływa też na rozwój turystyki nie tylko w pasie nadmorskim – podkreślał Olgierd Geblewicz.
Województwo realizuje także wieloletni program zakupu nowoczesnego i ekologicznego taboru kolejowego. W roku 2021 zakupiono 6 dwunapędowych zespołów trakcyjnych, a w 2022 r. planuje się zakup kolejnych takich pojazdów.
Realizowano również szereg działań mających na celu wzmocnienie idei samorządności i społeczeństwa obywatelskiego, marketingu terytorialnego i promocji województwa. Szereg działań dotyczył również obszaru bezpieczeństwa publicznego i ekologii (m.in. Zachodniopomorski Program Antysmogowy). Rok 2021 upłynął także na przygotowaniach założeń nowej perspektywy finansowej.
Absolutorium za wykonanie budżetu
Plan dochodów budżetu Województwa Zachodniopomorskiego na 2021 rok uchwalony w kwocie 1.125,3 mln zł został wykonany w wysokości 1.145,3 mln zł, natomiast wydatki zaplanowane na poziomie1.224,4 mln zł, zostały wykonane w wysokości 1.108,1 mln zł.
Wskaźnik realizacji dochodów wyniósł 102,6%. W strukturze dochodów należy wskazać na wysoki udział w budżecie wpływów z tytułu udziałów województwa w podatkach dochodowych (28,9%). Ponadto duży udział w uzyskanych dochodach stanowiły również dotacje celowe i płatności z budżetu UE (28,4%) oraz subwencja ogólna (22,7%).
Na 165,7 mln zł niewykonanych wydatków, 94 mln zł dotyczą wydatków majątkowych, w tym w szczególności zadań, które kontynuowane będą w latach następnych.
Podobnie jak w latach ubiegłych, również w 2021 roku największą część wydatków budżetu stanowiły wydatki w dziedzinie transportu i łączności (47,6%). Spore kwoty wydatków przeznaczono na: kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (10,3%), rodzinę, politykę i pomoc społeczną (7,5%), turystykę (3,9%), ochronę zdrowia (3,3%) oraz edukację, opiekę wychowawczą i naukę (2,6%).
Budżet Województwa Zachodniopomorskiego na koniec ubiegłego roku zamknął się nadwyżką budżetową w wysokości 37,2 mln zł. Warto podkreślić, że nadwyżka operacyjna osiągnęła po raz kolejny rekordowo wysoki poziom 280,3 mln zł, stanowiący ponad 24,5% dochodów ogółem, co jest istotne do oceny możliwości zaciągania kredytów oraz dalszego rozwoju województwa. Zadłużenie Województwa Zachodniopomorskiego na koniec 2021 roku wyniosło 393,5 mln zł i wynika z kredytów zaciągniętych w Europejskim Banku Inwestycyjnym.